آشنایی با وسایل سفره عقد و نماد آن ها

سفره عقد، مهم‌ترین جزء مراسم عقد ایرانی و وسایل سفره عقد نیز از مهم‌ترین اجزای آن است. رسومات ما ایرانیان از پیشینه تاریخی بسیار زیبایی ریشه گرفته که دانستن آن، باعث می‌شود درک عمیق‌تری از برگزاری رسومات خود داشته باشیم. مراسم عقد و چیدمان سفره عقد نیز از این قاعده جدا نیست. اگر شما هم مانند ما عاشق این پیشینه تاریخی و فرهنگی شگرف هستید و دوست دارید با وسایل سفره عقد و نماد آن‌ها آشنا شوید، برای مطالعۀ این مطلب با ما همراه باشید.

منظور از سفره عقد چیست؟

سفره عقد یکی از سفره ‌های سنتی ایرانی است که به‌عنوان نمادی از شادباش و آرزوی خوشبختی برای زوج های جوان در نظر گرفته می‌شود. این سفره را معمولا در هنگام عقد یا عروسی، در مقابل زوجین پهن می کنند تا خطبه عقد توسط عاقد خوانده شود. سفره عقد ایرانی مانند سفره هفت سین، بخشی از فلسفه و فرهنگ ایرانی را پشت سر دارد و هر یک از وسایل آن، از بخشی از زندگی آینده عروس و داماد سخن می‌گوید. اگر می‌خواهید با وسایل سفره عقد و نماد هر یک از آن‌ها آشنا شوید، بخش بعدی را مطالعه کنید.

وسایل سفره عقد نماد چیست؟

سفره عقد درواقع پارچه‌ای سفید رنگ است که اجزای سفره را در بر می‌گیرد. هر کدام از وسایل سفره عقد نماد بخشی از زندگی هستند و معنای زیبایی دارند که در صورت آشنا شدن با آن‌ها، شوق بیشتری برای چیدمان سفره عقد خواهید داشت. اگر به فرهنگ و تاریخ رسومات ایرانی علاقمند هستید، احتمالا از مطالعۀ مقاله سفره عقد ایرانی و تاریخچه آن نیز لذت خواهید برد.

آینه و شمعدان

آینه و شمعدان بر روی تمامی سفره‌های عقد، وجود دارد. ایرانیان باستان اعتقاد داشتند که آینه باید طوری روی سفره عقد قرار بگیرد که مقابل صورت عروس و داماد باشد. چرا که باعث می‌شود قلب‌های آن‌ها با هم صاف و صادق شده و به هم گره بخورد.

شمعدان با دو شمع روشن نیز نماد صمیمیت و دلگرمی زن و مرد نسبت به یکدیگر است. هرچند می‌تواند روشنایی و نور خانه مشترک آن‌ها را هم نمایش دهد.

قرآن کریم روی سفره عقد

قرآن کریم جزء آن دسته از وسایل سفره عقد محسوب می‌شود که از ابتدا در سفره عقد ایرانی جای نداشته و پس از ظهور اسلام، به این بخش از رسومات ما پا گذاشته است. قرآن سمبل طلب کردن اجازه از پروردگار برای وصلت عروس و داماد است. همچنین آرزو کردن برکات الهی و ایمان و اعتقاد قوی برای زوجین را در زندگی مشترک نمایان می‌کند.

آب

امروزه نیز همانند دوره زرتشت، بر روی سفره عقد، کاسه‌ای از آب می‌گذارند که نماد روشنی و پاکی در زندگی زن و مرد محسوب می‌شود، البته در آن دوران داخل ظرف آب چیزی می‌انداخته‌ند که نشانه و رنگی از حیات داشته باشد. برای مثال ماهی قرمز، گل رز، انار یا سیب قرمز عناصری از طبیعت هستند که تپش خون در رگ و زندگی را یادآور می‌شوند.

تخم مرغ

به عقیده‌ی مردم ایران باستان، تخم مرغ در سفره عقد نشانه‌ای از باروری و ازدیاد نسل است. در بین وسایل سفره عقد و همچنین اجزای سفره هفت‌سین، تخم مرغ تنها بخشی است که به زایش و باروری اشاره دارد و نمادی از گسترش و پرورش خانواده عروس و داماد در آینده است.

جام عسل

قرار دادن جامی از عسل در سفره عقد، از ایران باستان تا کنون سمبل شرین‌کامی بوده و از طرفی نماد شفابخشی و سلامتی نیز شمرده می‌شود. عسل در حقیقت نمایندۀ ساخت پیوندی سالم و شیرین بین زن و شوهر است. به همین خاطر بعد از خوانده شدن خطبه عقد، عروس و داماد عسل به دهان یکدیگر می‌گذارند تا زندگی سالم و شیرینی را در کنار هم آغاز کنند و ادامه دهند.

نان، پنیر و سبزی

وجود ظرفی از نان، پنیر و سبزی بر سفره عقد ایرانی ضرورت دارد، زیرا ایرانیان قدیم معتقد بودند که نان نماد گستردگی نعمت و برکت زندگی است، سبزی هم نماد سلامتی، شادابی و بهروزی شمرده می‌شود. پنیر را نیز به دلیل رنگش، سمبلی از نیکبختی و سپیدی عروس و داماد به شمار می‌آورند. اگر قصد استفاده از خدمات و تشریفات سفره عقد را دارید، می‌توانید مدل چیدمان نان و پنیر سبزی سفره عقد را نیز به انتخاب خودتان سفارش دهید.

سکه و نقل

ایرانیان از قدیم، یک ظرف کوچک شامل نقل‌های ریز با نماد گسترش شیرینی زندگی بر روی سفره عقد می‌گذاشتند. چند عدد سکه را هم با آرزوی افزایش برکت و رزق‌ و روزی عروس و داماد داخل سفره قرار می‌دادند. اما این روزها معمولا گیفت‌های زیبا و بسیار شیکی از سکه یا قند و نقل می‌سازند و به میهمانان مراسم هدیه می‌دهند.

خوشه نبات

از گذشته تا کنون نبات زعفرانی که به صورت خوشه‌ای بر روی سفره عقد قرار می‌گیرد، از مهم‌ترین وسایل سفره عقد به شمار می‌رفته است. خوشه نبات مراسم عقد، نماد تداوم شهد خوشبختی در زندگی مشترک عروس و داماد است.

گردو، بادام و فندق

گردو، بادام و فندق بر سفره عقد سمبلی از ثروت و برکت به حساب می‌آید. آن‌ها نشان دهنده‌ تمایل زوج‌ها به داشتن ثروت و موفقیت مالی در زندگی مشترک است. گردو را از آن جایی که عمر درخت آن طولانی است، به منظور طولانی بودن عمر عروس و داماد نیز بر روی سفره قرار می‌گیرد. بادام نیز به جهت نمادی از آرزوی نوه دار شدن عروس و داماد بر روی سفره عقد گذاشته می‌شود.

سبد میوه

دلیل قرار دادن سبدی پر از میوه‌های رنگارنگ بر روی سفره عقد ایرانی، بهره‌مند شدن عروس و داماد از نعمت‌های طبیعی است. لازم به ذکر است وجود میوه‌هایی شبیه به آناناس، موز و... در بین وسایل سفره عقد ضروری نیست؛ بلکه فقط به خاطر ظاهر زیبای آن‌ها روی سفره‌ی قرار می‌گیرند.

اسپند

اسپند، بخش جدایی‌ناپذیر بیشتر مراسم‌های ایرانی است. دود کردن این گیاه نشانه‌ای بر دور شدن چشم بد و از بین رفتن آرزوهای ناپسند برای میزبان است. از این رو در مراسم عقد نیز برای عروس و داماد اسپند دود می‌کنند.

گاهی ممکن است گلاب نیز بر روی سفره عقد قرار داده شود که نمادی از خوش بو شدن سفره خواهد بود.

گل

از زمان ایرانیان باستان تا امروز، گل را به عنوان نمادی از طراوت و شادابی روی سفره عقد قرار می‌دهند. در گل آرایی مراسم عقد، از گل‌های رز به عنوان نمادی از عشق استفاده می‌شود. این گل برجسته‌ترین نماد جهانی عشق است و مهر و محبت عروس و داماد را به یکدیگر نشان می‌دهد.

کله قند

هیچ کدام از وسایل سفره عقد به اندازه کله قند مهم و حیاتی نیست. کله قند از نمادهای اساسی پیوند بین دختر و پسر است که هنگام جاری شدن خطبه، روی سر عروس و داماد ساییده می‌شود. بدین شکل که دو نفر از افراد نزدیک زوج، کله قندهای تزئین شده را روی یک پارچه‌ی مستطیل شکل توری و سفید می‌سابند تا نمادی از شروع زندگی شیرین و سعادتمند آن‌ها باشد.

حلقه

حلقه‌ عروس و داماد از اعضای اصلی و مهم یک سفره عقد به شمار می‌رود. بدیهی است حلقه نماد تعهد و وفاداری زن و مرد به یکدیگر است که پس از جاری شدن خطبه، در انگشتان یکدیگر قرار می‌دهند.

چیدن وسایل سفره عقد؛ از دوست‌داشتنی‌ترین بخش‌های مراسم عقد

در این مقاله اجزای سفره عقد را معرفی کردیم و متوجه شدیم هرکدام نماد چه چیزی هستند. اما فراموش نکنید که اگرچه این وسایل هرکدام بخش دوست‌داشتنی و شیرینی از زندگی را یادآوری می‌کنند، اما وجود آن‌ها لازم و ضروری نیست و نبودشان به زندگی آینده شما آسیبی نخواهد زد. بنابراین توصیه می‌کنیم هنگام برگزاری مراسم عقد و انتخاب سفره عقد، به بودجه و نیاز خود اولویت دهید و با شرایط روز تصمیم بگیرید. اما اگر قصد داشتید برگزاری مراسم خود را به گروهی حرفه‌ای و مجرب بسپرید، می‌توانید از خدمات تشریفات ثمین استفاده کنید.

شما در سفره عقد کدام یک از این وسایل را قرار می‌دهید؟ آیا اجزای دیگری می‌شناسید که در سفره عقد وجود داشته باشد؟ لطفا برایمان بنویسید و نظر خود را با دیگر خوانندگان این مطلب در میان بگذارید.